"Tug of War" - Paul McCartney [Recenzja]

Gdy Paul nagrywał płytę McCartney II, formalnie zespół The Wings jeszcze istniał. Nowy album ex-Beatlesa sprzedawał się lepiej niż poprzednie wydawnictwa jego formacji, ale został zmiażdżony przez krytykę. McCartney postanowił zarzucić samodzielne granie i tworzenie surowych płyt. Chciał ponownie coś zmienić. Chciał znowu trafić do łask. A tylko jedna osoba mogła mu w tym pomóc - George Martin.
Na dzień dobry były producent Beatlesów powiedział Paulowi, że nie podobają mu się jego muzycy. McCartney rozwiązał więc zespół i oficjalnie stał się ponownie solowym artystą. Następnie sprezentował Martinowi kilkanaście nowych utworów i stało się coś, czego Paul się nie spodziewał; producent przesłuchał, powiedział że parę jest dobrych, parę jest do uratowania, a większość jest totalnie do kitu. McCartney wpadł w szał. Nie mógł uwierzyć, że ktoś ośmielił się mówić w ten sposób do Wielkiego Paula. Paula McCartneya. Paula-Beatlesa. Obraził się więc na Martina, jednak gdy ochłonął i zrozumiał, że tylko w George'u jego jedyna nadzieja i że to on ma do niego interes, a nie odwrotnie,przeprosił go i wrócili do pracy.
Zaczęli od pracy nad utworem We All Stand Together przeznaczonego do filmu animowanego Rupert Bear. Robota szła świetnie. Nad ranem, 9 grudnia, Paul dowiedział się jednak, że John Lennon został zamordowany. Był w szoku. Pogrążony w rozpaczy wszedł jednak do studia, jednak po kilku godzinach grania uznał, że nie jest w stanie kontynuować. Razem z Martinem podjęli decyzję o zawieszeniu prac.
Do studia wrócili w lutym 1981 roku. Paul dopisał parę nowych piosenek (część z nich George Martin zaaprobował), a ponadto zaprosił do studia Ringo Starra, Steviego Wondera i Carla Perkinsa. Nagrania kontynuowano - a jakże! - na szkockiej farmie. Martin czuwał nad każdym dźwiękiem i starał się wzbogacać całość o najnowsze zdobycze technologiczne. Materiału nazbierało się na tyle dużo, że McCartney rozważał nawet wydanie dwupłytowego albumu, ale George wybił mu to z głowy i zamiast tego zaproponował wydanie dyptyku War and Peace (tak więc część materiału z tych sesji wydano później na kolejnym longplay, Pipes of Peace).

Stękania i pojękiwania rozpoczynające utwór tytułowy zostały nagrane podczas faktycznego przeciągania liny w Huddersfield (przeciąganie liny to po angielsku właśnie tug of war). Tug of War określane jest często, jako "Imagine McCartneya" - idealistyczna oda do pokoju. Jednak tekst można poddać także innej, według mnie całkiem trafnej, interpretacji; mianowicie słowa tej piosenki mogą określać także rywalizację, którą na gruncie zawodowym prowadzili Paul z Johnem Lennonem. Czego by jednak McCartney nie miał na myśli pisząc tę piosenkę, bez wątpienia stworzył rzecz znakomitą. Już na pierwszy rzut ucha rzuca się znakomita produkcja. Jest to niczym głęboki oddech po tak słabo lub ascetycznie wyprodukowanych albumach Wingsów. George Martin już tutaj daje przykład swojej maestrii, wprowadzając - tak charakterystyczną dla niego - orkiestrową aranżację, która podkreśla przesłanie i rangę tej piosenki. Utwór był wydany na singlu, jednak nie odniósł większego sukcesu (najwyżej udało mu się zawędrować w Polsce, bo na 11 miejsce). W Tug of War dużo się dzieje i uważam, że jest to jedna z najlepszych piosenek na płycie i z pewnością rzecz ambitna, mimo że obdarzona prostą i wpadającą w ucho melodią. Wielka rzecz i rewelacyjne otwarcie albumu.

It's a tug of war

What with one thing and another

It's a tug of war

We expected more

But with one thing and another

We were trying to outdo each other

In a tug of war

In another world

In another world we could

Stand on top of the mountain

With our flag unfurled

In time to come

In time to come we will be

Dancing to the beat played

On a different drum

Utwór tytułowy płynnie - perkusyjnym przejściem - przechodzi w Take It Away, czyli pierwszą piosenkę na płycie, gdzie gościnnie udziela się Ringo Starr, zasiadający za bębnami. Ten utwór również wydany został jako singiel, ale poradził sobie znacznie lepiej niż Tug of War, spędzając 16 tygodni na liście Billboardu, osiągając 10. lokatę. Nie powinno to dziwić, bowiem jest to rzecz jeszcze bardziej chwytliwa niż poprzednik. Nie ma tu może ambicji, by stworzyć tak znakomicie skonstruowany numer, jak w przypadku Tug of War, jednak to nie znaczy, że można tej piosence odmówić aspiracji, by być czymś więcej niż prostym numerem do radia. Szczególnie podoba mi się pierwsze zaskoczenie: po wyciszonym, akustycznym wstępie, nagle z całą mocą uderzają dęciaki i całość nabiera tempa. Takie wybuchy mamy tu co chwila i za każdym razem dostarczają niemałej satysfakcji. Koniec końców mamy tu kolejny zachwycający numer.

Take it away

Want to hear you play

Till the lights go down

Take it away

Don't you want to stay

Till there's no one else around

W akustycznym tonie w całości utrzymany został natomiast Somebody Who Cares. Wstęp na akustyku przywodzić może nieco na myśl hiszpańskie klimaty i rzeczywiście, cała piosenka zdaje się pozostawać w tej stylistyce. W zwrotkach gitarę i śpiew Paula wspierają jedynie rytmiczne talerze. Szczególnie przyjemnie wypada refren, po którym pojawia się króciutkie solo fletu i nieco dłuższa solówka na gitarze akustycznej. Robi się naprawdę pięknie.

There's always someone, somewhere

You should know by now

Always somebody who cares

It's happening day in, day out

Well you know by now

Always somebody who cares

If you don't know it

How will it find you?

How will we know your whereabouts?

But I know how you feel

Niestety, nawet taka płyta musi mieć wpadkę. Ta ujawnia się już pod indeksem czwartym, a jest nią duet ze Steviem Wonderem. What's That You're Doing to żenująco słaby i monotonny numer zapoczątkowany zresztą przez jam Wondera i McCartneya w studiu. Szkoda, że dwóch tak świetnych artystów zmarnowało się przy takiej piosence. Całość oparta jest na zwariowanych dźwiękach syntezatora i w kółko powtarzanej melodii. Może i dobre to do potupania nóżką, jednak koniec końców jest to rzecz bardzo irytująca. Praktycznie nie czuć tu Paula. Jest to jakby solowy Stevie, tylko czemu akurat ta jego najgorsza strona? Szczególnie zadziwiającym jest dla mnie fakt, że utwór ten otrzymał w 1983 roku nominację do nagrody Grammy w kategorii Best R&B Vocal Performance - Duo or Group. (Swoją drogą Paul okazał się wielkim przegranym tego rozdania Grammy, gdyż w sumie nominowany był z Tug of War w aż pięciu kategoriach i nie zgarnął ani jednej statuetki).

You can make me feel so proud

You can make me holler

Girl you make me want to dance and sing

My mind is blown and you're the blame

I say it's sunnin' when there's a rain

I jump by leads and bounds, just call my name

Po tak słabym numerze, Here Today to jakby orzeźwiający podmuch od strony morza. Wzruszająca ballada napisana przez Paula. McCartneyowi z wielkim trudem przychodziło mówić o Lennonie i ta piosenka jest jakby próbą pogodzenia się ze śmiercią przyjaciela. Ex-Beatles mówił o niej, że jest to rozmowa, której nigdy z Johnem już nie odbędzie. Po wielu latach mówił, że równie dobrze może ona opowiadać o jego stracie Lindy (odeszła w 1998 roku) bądź też George'a Harrisona (zmarł w 2001). Piosenkę nagrano latem w 1981 roku tylko z towarzyszeniem gitary akustycznej i efektu nałożonego na wokal McCartneya. Po kilku dniach razem z Martinem powrócili jednak do studia, by dograć do utworu kwartet smyczkowy, co miało być odniesieniem do przeboju Yesterday. Koniec końców powstała poruszająca i rozdzierająca serce piosenka, w której Paul otwiera swoje serce. Ciężko słuchać bez emocji.

What about the time we met?

Well I suppose that you could say that

We were playing hard to get

Didn't understand a thing

But we could always sing

What about the night we cried?

Because there wasn't any reason left

To keep it all inside

Never understood a word

But you were always there with a smile

Stronę B otwiera dla odmiany radosne Balroom Dancing będące wspomnieniem imprez, na które Paul chodził w młodości. Rzecz jest dość prosta - rzec by nawet można, że toporna - jednak ma swój urok. Szczególnie dobrze wypada bridge składający się najpierw z hałaśliwych dęciaków, a potem oparty głównie na gitarze elektrycznej, syntezatorach, pianinie i basie. Koniec końców może nie jest to rzecz specjalnie zachwycająca, ale wypada całkiem fajnie. No i ponownie mamy tu Ringo na perkusji.

Well I used to smile when I was a pup

Sailing down the Nile in a china cup

With the recipe for a lovely day

Sticking out of my back pocket

But it wasn't always such a pretty sight

'Cause we used to fight like a cats and dogs

Till we made it up in the ballroom

O ile jednak What's That You're Doing zapada w pamięć - nawet jeśli nie zapisuje się w niej najlepiej - o tyle The Pound Is Sinking jest kompletnie niezapamiętywalny. Co ciekawe, nie pokusiłbym się jednak o stwierdzenie, że jest to rzecz słaba, bowiem jest całkiem ciekawa. Ma intrygujący klimat, zmiany tempa i fajne przebłyski niezłych melodii, jednak ostatecznie nie sposób jest cokolwiek z tego utworu zapamiętać. A szkoda, bo gdyby dłużej nad tym posiedzieć i każdą z części lepiej wyeksponować, to mógłby powstać być może najlepszy utwór na krążku.

Hear me lover

I can't be held responsible now

For something that didn't happen

I knew you for a minute

Oh, it didn't happen

Only for a minute

Your heart just wasn't it any more

Najlepszym utworem na krążku jest jednak zdecydowanie monumentalny Wanderlust. Wanderlust to nazwa wynajmowanego przez Paula jachtu, kiedy przebywał na wakacjach na Wyspach Dziewiczych. Piosenka ta mogłaby się spokojnie znaleźć na którymś z późniejszych albumów Beatlesów i z pewnością podnosiłaby jego poziom. McCartney daje tu prawdziwy popis swoich twórczych możliwości. Jego wokal brzmi nad wyraz silnie i melodyjnie. Riff fortepianu jest znakomity, a cała piosenka zaskakuje z każdą minutą. Od zwrotki, gdzie linia melodyczna podąża za głównym riffem, przez wybuchowy refren i mocarne wejście dęciaków, aż do potężnie brzmiącego finału. Może brzmię trochę zbyt nieobiektywnie, ale jak dla mnie ta piosenka to jedno z największych dzieł całej solowej kariery Paula i nawet, gdyby reszta Tug of War była beznadziejna, to tej piosenki po prostu nie da się zapomnieć. (Sam McCartney nawet chyba uznał, że jest zbyt dobra, by zmarnować ją na tylko jedno podejście, więc dokonał bezczelnego autoplagiatu pożyczając większość melodii i tworząc inny numer No More Lonely Nights, który, swoją drogą, odniósł spory sukces). Jak dla mnie zdecydowany punkt kulminacyjny albumu, no i jest to ostatnia piosenka na płycie, na której pojawia się Ringo w roli perkusisty. Dzieło.

Light out wanderlust

Head us out to sea

Captain says there'll be a bust

This one's not for me

Take us from the dark

Out where we can see

Captain's out to make his mark

This one's not to be

Light out wanderlust

Help us to be free

Light out wanderlust

Do it just for me - wanderlust

Get It to akustyczny, rockandrollowy duet z gwiazdą muzyki lat 50. - Carlem Perkinsem. Początkowo piosenka opiera się tylko na śpiewie panów z towarzyszeniem gitary akustycznej, jednak Martin nie byłby sobą, gdyby nie urozmaicił całości delikatnymi smyczkami. Moim zdaniem było to trochę niepotrzebne, jednak nie wpływa to znacząco na odbiór piosenki. Po prostu zbędna rzecz, jednak nie psująca niczego. Przyjemna piosenka, którą kończy śmiech Carla. Podobno zaśmiał się, gdy usłyszał żart opowiedziany przez Paula. Dowcip został jednak wycięty z taśmy.

Once I had a little Spanish guitar

The neighbours told me I could go pretty far

Well I came and I went

And my guitar got bent

But I discovered that the people who love

Are what we need if we're to get up above it all

And that's that

Unless the world is flat

Śmiech Perkinsa stanowi też łącznik pomiędzy krótkim, elektronicznym interludium Be What You See (Link). Powiem szczerze, że jest to jedna z najbardziej intrygujących rzeczy na tym albumie. Numer trwa pół minuty, a mimo to jest tworem bez wątpienia frapującym. Przepuszczony przez wokoder wokal McCartneya wyśpiewuje tajemniczy dwuwers do ciekawej melodii. Fajna rzecz, mająca być może przypominać może eksperymenty Beatlesów z konstrukcją albumów?

The one you wanted to be

Is now the one you see

Zaraz po nim następuje jednak wybuch, a to za sprawą Dress Me Up as a Robber. Kolejna mocno osadzona w stylistyce lat 80. piosenka, jednak wypadająca znakomicie. Obok ostrych syntezatorów mamy tu "hiszpańskie" solo na gitarze akustycznej, a Paul co chwila zmienia melodie i nastrój całej piosenki. Jest to bez wątpienia kolejna świetna i zaskakująca piosenka, której główną siłę stanowi jednak arcymistrzowski aranż Martina.

Dressing me up

It doesn't make a difference

What you want to do

Whichever way you look at it

I'm still in love with you

If we go on forever

I may never make a change

Płytę kończy bez wątpienia największy przebój albumu, czyli hitowy duet Paula ze Steviem Wonderem - Ebony And Ivory. Przyznam się szczerze, że nigdy nie przepadałem za tą piosenką. Jak dla mnie jest po prostu za słodka i zbyt banalna. Owszem, ma całkiem fajną melodię, a McCartney z Wonderem brzmią po prostu pięknie, jednak całość jakoś do mnie nie przemawia. Tak potężne nazwiska musiały jednak skończyć się podbiciem list przebojów. Krytyka dosłownie zmiażdżyła utwór, nazywając go "najgorszą piosenką w katalogu Paula". Sam ex-Beatles mówi do dzisiaj, że ma na to kompletnie wywalone; nie interesowało go, jak przyjmie to krytyka i publiczność - po prostu chciał zaśpiewać ze Steviem. No i fajnie. Jeśli zrobił, co chciał, to super. Do mnie specjalnie ten utwór nie przemawia, ale jak już gdzieś leci, to słucham bez bólu.

Ebony and Ivory

Live together in perfect harmony

Side by side on my piano keyboard

Oh Lord, we don't we?

We all know

That people are the same wherever you go

There is good and bad in everyone

When we learn to live

We learn to give each other

What we need to survive

Together alive

Tug of War to zdecydowanie najlepszy album Paula od bardzo, bardzo dawna. McCartney II było powrotem do formy, ale to właśnie Tug of War to wielki i triumfalny comeback Paula-Beatlesa. Melodie są tu dopracowane, a produkcja dopieszczona. Czuć, że McCartney potrzebował kogoś, kto okiełzna jego talent i ego. Tym kimś okazał się właśnie George Martin, który zachował się jak dobry producent - nie wahał się skrytykować Paula, a także walczyć o swoją wizję pewnych piosenek i z pewnością dzięki niemu po części mamy tu do czynienia z tak dobrym longplayem. Dźwięk jest przestrzenny, aranżacje bogate, a głos McCartneya należycie wyeksponowany. Mimo mojej sympatii do McCartney II, to produkcyjnie nie może się on równać z maestrią Tug of War. Mamy tu sporo znakomitych melodii i po prostu świetnych piosenek (z Wanderlust na czele). Co tu dużo mówić, Tug of War to po prostu wielka płyta. Jedna z najlepszych w dyskografii McCartneya.

Ocena: 9/10

Tug of War: 41:10

1. Tug of War - 4:22

2. Take It Away - 4:14

3. Somebody Who Cares - 3:19

4. What's That You're Doing (Duet with Stevie Wonder) - 6:19

5. Here Today - 2:27

6. Ballroom Dancing - 4:07

7. The Pound is Sinking - 2:54

8. Wanderlust - 3:49

9. Get It (Duet with Carl Perkins) - 2:29

10. Be What You See (Link) - 0:34

11. Dress Me Up as a Robber - 2:41

12. Ebony and Ivory (Duet with Stevie Wonder) - 3:46